اسمز معکوس یا RO یکی از فرآیندهای پیشرفته غشایی است که برای تولید آب بسیار خالص استفاده میشود. در این فرآیند آب آلوده را از غشاهای پیشرفته اسمزمعکوس عبور میدهند که فقط اجازه عبور مولکولهای آب را میدهد و تمامی آلودگیها، میکروبها و املاح را از آب جدا میکند. ویژگیهای منحصر بفرد اسمز معکوس باعث شده تا شاهد استفاده گسترده از آن در زمینههای مختلف باشیم. از مهمترین جنبههای کاربرد اسمز معکوس میتوان به استفاده از آن در صنایع مختلف، در سیستمهای تصفیه آب خانگی، و تولید آب شیرین و قابل شرب از طریق نمکزدایی از آب دریا اشاره کرد.
کاربرد اسمز معکوس در صنعت
امروزه صنایع بهشدت نیازمند دسترسی مداوم به آب خالص و با کیفیت هستند تا بتوانند مأموریت خود را انجام دهند. آب با درصد خلوص بالا اغلب در همان محل کارخانه تولید میشود. برای این منظور از یک سیستم تصفیه جهت افزایش کیفیت آب موجود که ممکن است جریان آب شهری و یا آب چاه باشد استفاده میشود. در اغلب موارد اسمز معکوس بخشی اصلی این سیستم تصفیه را تشکیل میدهد، و معمولا از سیستمهای پیشتصفیه قبل از آن و گاهی تبادل یون بعد از آن جهت افزایش هر چه بیشتر کیفیت و خلوص آب استفاده می شود. در هر صورت وظیفه اصلی چنین واحد تصفیهای جداسازی و حذف ناخالصیهای مختلف (ترکیبات بیولوژیکی، گازها، مواد جامد معلق و از همه مهمتر جامدات محلول) از جریان آب است. از مهمترین زمینههای کاربرد اسمز معکوس در صنعت میتوان به سیستمهای آب آشامیدنی، دیگهای بخار صنعتی، صنایع غذایی بخصوص نوشیدنی، لوازم آرایشی، تولید دارو و … اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: دیگ بخار صنعتی چیست
تولید خوراک بویلرها با استفاده از اسمز معکوس
مدیران و کارشناسان صنایعی که از بخار بهعنوان نیرو محرکه برای توربینها، و یا منبع انرژی برای گرمایش یا پردازش محصول استفاده میکنند، به خوبی آگاه هستند که وجود ناخالصی در آب میتواند چه صدمات جبران ناپذیری به تجهیزات وارد کند. کيفيت پایین آب ورودی به بویلر (ديگ بخار) باعث افزايش مصرف انرژي، کاهش کيفيت و خلوص بخار تولیدی و در نهایت کاهش توليد و کيفيت محصول ميشود. در نتیجه، یکی از مهمترین موارد کاربرد اسمز معکوس بهرهگیری از آن در مدار تغذیه آب دیگ بخاراست که ضریب اطمینان تولید را افزایش میدهد و هزینههای عملیاتی و نگهداری را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
تولید آب با خلوص بسیار بالا با کمک اسمز معکوس
در صنایعی مانند میکرو الکترونیک و تولید دارو، عملکرد و تولید محصول بشدت وابسته به کیفیت آب مورد استفاده در فرایند تولید است. حتی آب آشامیدنی که توسط سیستم آبرسانی شهری تامین میشود دارای املاح و ناخالصیهایی است که اگرچه وجودشان برای مصارف شرب لازم و حتی ضروری است، ولی استفاده از آن را در چنین صنایعی غیر ممکن میکند. شرکتهای تولید دارو نیازمند آبی عاری از هر گونه باکتری و ترکیبات ارگانیک هستند، که میزان جامدات محلول در آن باید ۱۰۰۰۰ برابر کمتر از آب آشامیدنی باشد. چنین صنایعی از اسمز معکوس بهره میبرند که توانایی حذف بیش از ۹۸ درصد از ناخالصیهای موجود در آب را دارد. البته ممکن است برای دستیابی به درصد خلوص بالاتر از سیستمهای دیگری نیز بعد از اسمز معکوس استفاده شود. سیستمهای تبادل یونی یکی از فرایندهایی هستند که به منظور افزایش هر چه بیشتر کیفیت آب تصفیه شده توسط اسمز معکوس بکار گرفته میشوند. یکی دیگر از روشهای معمول استفاده از دو بار اسمز معکوس یا در اصطلاح Double RO است، بصورتی که آب تصفیه شده توسط اسمز معکوس دوباره توسط سیستم RO دیگری تصفیه و خالص سازی میشود.
این مطلب ادامه دارد…