تشخیص فیلتر ممبران اصلی و تقلبی

قلب تپنده یک سیستم اسمز معکوس ممبران است، که کیفیت آن نقش مستقیمی در کارکرد سیستم تصفیه آب صنعتی دارد. متاسفانه این روزها بازار ایران پر شده از ممبران‌های تقلبی یا فیک که کارایی ممبران اصلی را ندارند و بهره بردار را با مشکلات زیادی روبرو می‌کنند. در این مقاله، هدف ما ارائه روش‌هایی برای تشخیص فیلتر ممبران اصلی است. با بررسی و آشنایی با ویژگی‌ها و نشانه‌هایی که ممبران‌های اصلی دارند، قادر خواهید بود ممبران‌های تقلبی را تشخیص داده و از خرید و استفاده از آن‌ها پرهیز کنید.
ممبران‌های تقلبی کارایی یک فیلتر ممبران اصلی را ندارند. بطور مثال، ممبران‌های تقلبی عمر بشدت کوتاهی دارند و اگر یک ممبران اصل حداقل ۵ سال در شرایط نرمال عملیاتی می‌تواند کار کند، یک ممبران تقلبی بعید است بیشتر از ۶ ماه عمر داشته باشد!

روش‌های تشخیص فیلتر ممبران اصلی اسمز معکوس

نوع بسته بندی فیلترها

وقتی ممبران جدید خریداری می‌کنید، اولین موردی که با آن مواجه می‌شوید بسته بندی یا جعبه ممبران هست. پس مهم‌ترین نکته در تشخیص این است که به نشانه‌های روی جعبه به دقت توجه داشته باشیم.

گام اول تشخیص فیلتر ممبران اصلی:

اگر به تعداد بالا ممبران خریداری کرده‌ باشید آن‌ها را در پالت‌های ۲۰ تایی تحویل خواهید گرفت. پس هر تغییری در این حالت باید شما را دچار تردید کند.

گام دوم تشخیص فیلتر ممبران اصلی:

انواع ممبران تصفیه آب صنعتی اصلی فیلم‌تک تحت برند DuPont ارائه می‌شوند. در حالی که بعضی از ممبران‌های فیک با برند DOW عرضه می‌شوند! پس اگر مشاهده کردید که برند روی جعبه ممبران Dow است مطمئن باشید که ممبران تقلبی است. ولی اگر برند DuPont بود می‌تواند ممبران اصل باشد، که البته ممبران‌های تقلبی با این برند نیز در بازار عرضه شده‌اند! پس برای اطمینان باید دنبال نشانه‌های دیگری باشیم.

گام سوم تشخیص فیلتر ممبران اصلی:

نحوه باز شدن جعبه ممبران می‌تواند به شما در تشخیص اصل یا فیک بودم ممبران کمک کند. ممبران‌های اصل از طریق پرفراژهای موربی که از دو سمت جعبه به سمت مرکز قرار گرفته اند باز می شوند. پس اگر جعبه ممبران از وسط چسب خورده بود شک نکنید که ممبرانی که جلوی شماست تقلبی است.
البته توجه داشته باشید که داشتن پرفراژ دلیل بر اصل بودن نیست و می‌تواند ممبران تقلبی هم باشد،‌ پس لازم است به نشانه‌های دیگر نیز توجه داشته باشید.

تعداد لایه های فیلتر ممبران

یکی از روش‌های تشخیص فیلتر ممبران اصلی تعداد لایه‌های موجود درون المان است که ۵۶ تا است، در حالی‌که ممبران‌های تقلبی معمولا تعداد کمتری از این لایه را درون خود دارند، و با افزایش ضخامت پوشش فایبرگلاس دور قطر آن را جبران می‌کنند! این کم بودن تعداد لایه‌ها نشان می‌دهد که شما سطح کمتری از غشا را در اختیار دارید، پس دور از انتظار نیست که میزان آبدهی ممبران تلقبی وچو ظرفیت تولید آن کمتر از ممبران اصلی باشد.

تشخیص ممبران اصلی از طریق لیبل فیلتر

منظور ما از لیبل فیلتر ممبران همان برچسب مشخصات است که کنار جعبه چسبانده شده است. این لیبل حاوی اصلاعات مختلفی است که در ادامه به توضیح هر کدام می‌پردازیم:

1. سریال نامبر: عدد منحصر به فردی که برای هر ممبران مشخص شده است.
2. GMID: مخفف واژه “Global Model Identification Number” است و یک شماره منحصر به فرد برای آن مدل ممبران است. بطور مثال GMID برای ممبران BW30-400 با شماره ۹۸۶۵۰ تعیین شده است. 
3. عدد ۳ رقمی: منظور از این عدد برای ما مشخص نیست! 
4. مدل ممبران: بطور مثال BW30-400 Dry

با توجه به اطلاعات موجود روی لیبل به دو طریق تشخیص فیلتر ممبران اصلی از تقلبی امکان پذیر است! 
روش اول از طریق عدد ۳ رقمی است، که در ممبران‌های اصلی این عدد در رنج ۱۰۰ یا ۲۰۰ است. ولی ممبران‌های تقلبی با اعدادی در رنج ۷۰۰-۸۰۰-۹۰۰ یا حتی ۰۴۵ مشخص شده‌اند!
روش دوم از طریق فونت استفاده شده برای نوشتن مدل ممبران است. مدل ممبران‌های تقلبی با فونت خیلی تمیز نوشته شده که ظاهرا با پرینتر لیزری چاپ شده است. در حالی که، مدل ممبران اصلی با فونتی شبیه چاپگر‌های سوزنی نوشته شده ‌است، که ظاهری شبیه پیکسل دارد.

توجه: این مورد در حال حاضر تنها مشخصه قابل اعتماد برای تشخیص فیلتر ممبران اصلی است که تا بحال توسط شرکت‌های تولید کننده ممبران تقلبی کپی نشده است. پس اگر فونت نوشته مدل ممبران به این صورت بود می‌توانید به اصل بودن آن اعتماد کنید.

کانکتور همراه ممبران

کانکتور همراه ممبران‌های اصلی فیلم‌ تک (مدل BW30-400) دارای فقط یک اورینگ در هر طرف هستند که با رنگ طوسی مات و جنس تقریبا زبر و شکننده‌ای ارائه می‌شوند. بر روی این کانکتور‌ها عبارت FilmTec O-Ring Size نوشته شده است.
 ولی در ممبران‌های تقلبی معمولا کانکتور دارای ۲ اورینگ در هر طرف، رنگ سفید یا مشکی هستند، که البته جنس تقریبا نرم و صافی هم دارند. 

میزان حجم آبدهی فیلتر

عملکرد ممبران‌های اصل در شرایط تست استاندارد درون دیتاشیت موجود و قابل بررسی است. یکی از پارامترهایی که بررسی و ذکر شده آبدهی ممبران است. پس انتظار می‌رود اگر ممبران اصلی باشد بعد از نصب بر روی سیستم و تست در شرایط مشابه عدد بدست آمده قابل مقایسه با دیتاشیت باشد.
 ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که میزان حجم آبدهی معیار مناسبی برای تشخیص اینکه ممبران اصلی است یا تقلبی، نیست. متاسفانه ممبران‌های تقلبی نیز در ابتدای کار عملکرد قابل قبول و قابل مقایسه با ممبران اصلی دارند. در صورتی که مساله اصلی این است که بعد از مدتی که از کارکرد آن‌ها گذشت، به دلیل کیفیت پایین، دچار افت شدید عملکرد می‌شوند که حتی با انجام CIP قابل احیا نیستد و در نهایت مجبور به تعویض زود هنگام ممبران‌ها خواهید شد.

تشخیص فیلتر ممبران اصلی از طریق وزن

نکته‌ای که از نظر وزن برای تشخیص فیلتر ممبران اصلی از تقلبی وجود دارد اختلاف وزن ممبران‌ها با هم است. اگر تعداد زیادی از ممبران‌های اصلی بدون جعبه وزن کنید اعداد بدست آمده به هم نزدیک خواهند بود. بطور مثال یکی ۱۱.۳۰۰ گرم، دیگری ۱۱.۲۰۰ گرم و سومی ۱۱.۴۰۰ گرم. به این معنی که اختلاف وزن‌ خیلی جزئي بین ممبران‌های مختلف مشاهده می‌کنید. در حالی که در ممبران‌های تقلبی این اختلاف وزن گسترده تر خواهد بود. بطور مثال، یکی ۱۰.۸۰۰ گرم دیگری ۱۱.۹۰۰ گرم. پس اگر اختلاف وزن زیادی بین ممبران‌های مختلف مشاهده کردید، شک نکنید که ممبران‌ها تقلبی است.

سرتیفیکیت فروشنده (وارد کننده) ممبران

بعضی از شرکت‌های فروشنده ممبران ادعا می‌کنند که خودشان مستقیم اقدام به خرید از نمایندگی کرده‌اند و از طرف شرکت سازنده گواهی معتبر (سرتیفیکیت) دارند. ولی متاسفانه اکثرا این ادعای کذبی بیش نیست و سرتیفیکیت آن‌ها جعلی هست! 
آیا قابل تشخیص است؟ این مورد روش دقیقی نیست ولی در بعضی موارد قابل تشخیص است. به این صورت که اگر مشاهده کردید هویت ایرانی شرکت وارد کننده ممبران درون سرتیفیکیت مشخص است، در جعلی بودن آن به هیچ وجه شک نکنید. دلیل آن هم کاملا مشخص است!

قیمت فیلتر ممبران اصلی

در حال حاضر، قیمت ممبران اصلی تصفیه آب صنعتی بین ۵۵۰ تا ۶۵۰ دلار واقع شده است، که در تبدیل به تومان معادل ۲۸ تا ۳۲ میلیون تومان می‌شود. بنابراین، هر قیمتی که از این محدوده کمتر باشد، باید شما را به شک و تردید وادار کند که یک ممبران تقلبی را خریداری کرده‌اید! اگرچه باید توجه داشته باشیم که برخی از مدل‌های خاص ممبران ممکن است قیمت‌هایی بیشتر از این محدوده داشته باشند.

جمع بندی

• اگر برند شرکت سازنده Dow  بود ممبران تقلبی است ولی اگر DuPont  بود می‌تواند اصلی باشد.
• اگر جعبه از وسط چسب خورده بود تقلبی است، اگر از طریق پرفراژ اطراف جعبه باز میشد می‌تواند اصلی باشد.
• اگر تعداد لایه ها ۵۶ بود می‌تواند اصلی باشد، ولی اگر کمتر بود قطعا تقلبی است.
• اگر چند تا از ممبران‌ها رو وزن کردید وعددها اختلافات زیادی داشت تقلبی هست ولی اگر وزن ها به هم نزدیک بود می‌‌تواند اصلی باشد.
• اگر کانکتور مشکی یا سفید یا طوسی براق بود ممبران تقلبی است، ولی اگر کانکتور طوسی مات بود اصلی است.
• اگر تعداد اورینگ‌ها در هر طرف کانکتور ممبران ۲ تا بود ممبران تقلبی است، ولی اگر ۱ اورینگ داشت می‌تواند اصلی باشد.
• از طریق عملکرد در تست اولیه متاسفانه نمی‌توان اصلی یا تقلبی بودن ممبران را تشخیص داد، زیرا ممبران‌های تقلبی نیز در ابتدا کارکرد قابل قبولی دارند.
• در حال حاضر، عامل تعیین کننده نوع فونت نوشته مدل ممبران روی جعبه است. 

در انتها بر اساس این مواردی که ذکر کردیم شما بگویید ممبران موجود در عکس فوق اصلی است یا تقلبی؟ نظرتان را کامنت کنید.